Бизнис
16. September 2015 - 17:45

НБРМ: Постојната монетарна поставеност е соодветна

Економската активност и понатаму расте со солидно темпо, делумно поддржана од кредитната активност на домашните банки. Економското закрепнување се одвива без ценовни притисоци и без притисоци во надворешниот сектор. Девизните резерви и понатаму се одржуваат на соодветно ниво, коешто е доволно за справување со евентуалните непредвидени шокови во иднина.

Ова, како што беше посочено на вчерашната редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, го покажуваат најновите показатели.

На седницата беа разгледани состојбите во домашната економија и на земјите во регионот, движењата на домашните и на меѓународните финансиски пазари и најновите макроекономски показатели во контекст на поставеноста на монетарната политика.

Оцената на економските и на финансиските услови, како што соопшти НБРМ, покажа дека постојната монетарна поставеност е соодветна, при што Комитетот за оперативна монетарна политика одлучи на аукцијата да се понудат благајнички записи на ниво од 25.500 милиони денари, со непроменета каматна стапка од 3,25 проценти.

- Ризиците за домашната економија, поврзани со домашните политички случувања и економско-политичките случувања во Грција, во последниот период се намалија, а нивните ефекти и понатаму се оценуваат како ограничени и главно остварени преку каналот на очекувањата. Сепак, иако намалена, неизвесноста во окружувањето и понатаму е присутна. Во вакви услови, излегувањето од зоната на приспособлива монетарна политика во следниот период ќе зависи од промените во надворешната позиција на економијата и од ефектите врз девизните резерви, се вели во соопштението од НБРМ.

Најновите макроекономски показатели, се додава, не упатуваат на поголеми промени во амбиентот за водење на монетарната политика.

- Во второто тримесечје БДП оствари годишен раст од 2,6 проценти. Ова остварување претставува умерено забавување на динамиката на раст во однос на првиот квартал од годината, што е во согласност со очекувањата во априлските проекции. Од аспект на двигателите на растот, во вториот квартал на годината се зајакна позитивниот придонес на нето-извозот (и во првото тримесечје нето-извозот имаше позитивен придонес), додека придонесот на домашна побарувачка е умерено негативен и произлегува од падот на бруто-инвестициите на годишна основа. Сепак, високофреквентните податоци упатуваат на солидни движења во градежништвото, што се согледува во придонесите на одделните дејности во растот, стои во соопштението од НБРМ.

Така, се нагласува, анализирано од производната страна, растот е дисперзиран, а најголем придонес остваруваат услужните дејности - трговијата и транспортот, градежништвото и финансиските дејности.

- Од аспект на високофреквентните податоци за движењата во реалниот сектор за третиот квартал од годината, се навестува продолжување на овие движења и во текот на третиот квартал. Сепак, ризиците од евентуално продолжување на ефектите од домашните случувања и случувањата во надворешното окружување можат да влијаат врз растот во втората половина од годината. Општото ценовно ниво во август забележа многу мал годишен раст, пред сѐ заради повисоките цени на храната и на базичната инфлација, при понатамошно намалување на цените на енергијата. Во просек, во првите осум месеци од годината општото ниво на цени во домашната економија се намали за 0,3 отсто на годишна основа. Засега се оценува дека инфлациските остварувања се во рамки на проектираните. Последните оцени за надворешните претпоставки, споредено со априлските проекции, покажуваат очекувања за нешто пониски светски цени на енергијата и на прехранбените производи. Честите промени во очекувањата за цените на примарните производи упатуваат на значителна неизвесност околу идното движење на овие производи и на голема можност за нагли промени кај овие категории, се оценува во соопштението од НБРМ.

Според последните расположливи податоци за третото тримесечје на 2015 година, се нагласува, девизните резерви бележат пад.

- Гледано преку факторите на промена, намалувањето на резервите во овој период е последица, пред сѐ на редовното намирување на надворешните обврски од страна на државата, а во многу мал дел и на нето-продажбата на девизи на девизниот пазар од страна на НБРМ. На девизниот пазар, во август беа регистрирани стабилни движења, под влијание на сезонски фактори. Девизната позиција на банките се задржа на релативно високо ниво, при што во првата половина на месецот Народната банка интервенираше со откуп на девизи од банките-поддржувачи. Споредено на годишна основа, движењата на девизниот пазар и натаму се релативно подобри, со доминантен придонес на новите производствени капацитети, коишто влијаат во насока на одржување на повисока понуда на девизи во домашната економија. Исто така, намалениот увоз на енергенти (нафта и електрична енергија) влијае во насока на пониска побарувачка на девизи. Од показателите за надворешниот сектор, единствени расположливи податоци за третиот квартал се податоците за надворешнотрговската размена во јули и за нето-откупот од менувачкото работење со август, коишто засега навестуваат движење во проектираните рамки. Анализата на показателите на адекватност на девизните резерви покажува дека тие и понатаму се движат во сигурна зона, се прецизира во соопштението од НБРМ.

Се додава дека ликвидноста на банките под влијание на автономните фактори во август се зголеми, при што банките имаа зголемен интерес за пласирање на вишокот ликвидни средства кај Народната банка. На пазарите на пари обемот на тргување беше висок, што овозможи ефикасно управување со ликвидноста на банките и задржување на каматните стапки на релативно стабилно ниво.

- Во однос на кредитниот пазар, првичните податоци за август покажуваат натамошен раст на вкупните кредити на приватниот сектор, со иста динамика, како и во претходниот месец, што не е невообичаено за овој период од годината. Сепак, годишната стапка на раст на вкупните кредити во август изнесува 8,8 проценти и е пониска во однос на проекцијата за третиот квартал од 9,8 отсто. Во однос на депозитниот потенцијал, првичните податоци со август покажуваат негово зголемување, поттикнато од растот на депозитите на корпоративниот сектор. Остварувањата кај вкупните депозити со август се послаби од проектираните, при што на крајот на август вкупните депозити на годишна основа се повисоки за 6,7 проценти, додека проекцијата за крајот на третиот квартал предвидува раст од 9,5 отсто на годишна основа, се истакнува во соопштението од НБРМ.

Оттаму велат дека движењата на меѓународните финансиски пазари во август беа под влијание на случувањата во Кина и неизвесноста околу почетокот на нормализирање на каматните стапки од страна на ФЕД. Во евро-зоната, Европската централна банка продолжи да спроведува експанзивна монетарна политика, што во комбинација со останатите стимулативни мерки имаше позитивно влијание врз придвижување на кредитната активност. Сепак, при очекувања за послаб раст на економската активност во наредниот период, главно заради забавувањето на брзорастечките економии, со ефект врз глобалната побарувачка и извозот од евро-зоната, Европската централна банка најави можност за продолжување на рокот за примена на програмата за откуп на државни хартии од вредност и по септември 2016 година.

- Општо земено, во периодот од последните априлски проекции, заради ризици од домашна и од надворешна природа, окружувањето беше неизвесно и нестабилно, при што во последниот период неизвесноста сепак е намалена. Последните макроекономски показатели и оцени засега не упатуваат на позначајни промени во амбиентот на спроведување на монетарната политика. Фундаментите на економијата и натаму се солидни. Показателите за адекватност на девизните резерви и натаму остануваат во сигурна зона. Економскиот раст е солиден и нема ценовни притисоци. Движењата на кредитниот пазар веќе подолг период генерално се поволни, упатувајќи на релативно ефикасна трансмисија на досега донесените монетарни мерки врз кредитната активност и постабилни очекувања на домашните банки. Во однос на депозитите, во август беа донесени промени во поставеноста на инструментот задолжителна резерва коишто се очекува да придонесат за продолжување на трендот на долгорочното штедење на домаќинствата во домашна валута, а коишто воедно создаваат и простор за засилување на кредитната активност кај банките. Најновите податоци за менувачкиот пазар покажуваат стабилизирање на очекувањата и засега ја потврдуваат констатацијата за ограничени и времени ефекти од домашните политички случувања и случувањата во Грција врз домашната економија, оценува НБРМ во соопштението.

Сепак, се прецизира, неизвесноста и понатаму е присутна и НБРМ ќе продолжи внимателно да ги следи идните макроекономски движења и евентуалното остварување на ризиците и соодветно на тоа, ќе ја приспособува монетарната политика.