Расправата по вториот Нацрт-амандман за уставни измени продолжува утре

Комисијата за уставни прашања попладнево расправаше по вториот нацрт-амандман со кој во Преамбулата на Уставот одлуките на АСНОМ се заменуваат со Прогласот од АСНОМ и се додава Охридскиот рамковен договор. Расправата по овој нацрт амандман ќе продолжи утре.

Опозицијата обвини дека со овој амандман и измените што се прават во Преамбулата се бришат деветте одлуки на АСНОМ, од кои, како што рече пратеничката од ВМРО-ДПМНЕ Благица Ласовска,  четири имаат државотворно значење. Заменувањето на одлуките со Прогласот, рече не смее да се прави, бидејќи Прогласот е само известување до граѓаните за донесените одлуки.

– Со Прогласот македонскиот народ само се известува дека е одржано првото заседание на АСНОМ и оти се удрени темелите на македонската федерална држава во нова демократска и федеративна Југославија. Со овој нацрт-амандман се брише значењето на второто и третото заседание на АСНОМ, односно тие веќе и не постојат во Уставот и во Прогласот ги нема, рече Ласовска додавајќи дека ова е чин на класично бришење на историјата на државата и промена на историските факти.

На ова реплицираше заменик-министерот за надворешни работи Андреј Жерновски. Тој ја демантира, како што вели, тезата дека одлуките на Прогласот се бришат.

-Тоа е апсолутно невистина и груба измама на граѓаните на Република Македонија. Да се каже дека одлуките од Прогласот се бришат е ноторна невистина. Напротив она што го кажуваме и што премиерот го потенцира она што ние го правиме и правните решенија за кои зборуваме од Прогласот дополнително се потенцираат и зајакнуваат, рече Жерновски.

Вметнувањето на Рамковниот договор, според пратениците од опозицијата, е дополнително проблематично и тоа отвора можности за федерализација и бинационална држава. Со ставањето на Рамковниот договор во Преамбулата, се отвора можност да се прогласи албанскиот јазик за службен на целата територија на државата. Затоа, рече пратеничката Дафина Стојановска, се тргаат одлуките меѓу кои и онаа со која за службен јазик се прогласува македонскиот јазик.

Неа и реплицираше пратеничката од НСДП Соња Мираковска, според која Рамковниот договор треба да биде вграден во Преамбулата, меѓудругото, поради фактот дека, како што рече, со него се вели оти суверенитетот и територијалниот интегритет на Македонија и унитарниот карактер на државата се неповредливи и мора да се сочуваат, како и оти се гарантира мултиетничкиот карактер на државата.

Нада Ципушева од ВМРО-ДПМНЕ, смета дека постои можност Грција секогаш да ја блокира Македонија, огласно, како што рече, една одредба од договорот од Преспа.

-Во член 2, став 4 изрично е пропишано дека поддршката на Грција за наше зачленување во НАТО е условено од исполнувањето на два кумулативни услови: прво од исходот на референдумот, кој треба да е конзистентен со спогодбата и второ усвојување на уставните амадмани. Тоа значи дека без испонување на било кој од двата услови Грција нема да има обврска да не поддржи за членство во НАТО. Дури и да ја ратификуваат спогодбата во нивниот Парламент, ние ќе бидеме во нивна милост дали ќе не пропуштат во НАТО. Секогаш ќе може да се повикува на неуспешниот референдум и да одбие да го ратификува протоколот за наше членство во НАТО, рече таа.

Заменик минснистерот Жерновски истакна дека Владата при преговорите водела сметка да не се случат вакви можни блокади.

-Морам апсолутно да демантирам дека нема никаква заштита. Напротив и тоа како е водена сметка за таква заштитна клаузула. Во текстот на нацрт-амандманите пишува „овие амандмани се составен дел на Уставот на Македонија и влегуваат во сила на денот на влегување на сила на конечната спогодба за решавање на разликите опишани со резолуциите 817 и 845 од 1993 година на Советот на безбедност на ОН за престанување на важноста на Привремената спогодба од 1995 година и воспоставување стратешко партнерство меѓу страните и ратификација на протоколот за членство од страна на Република Грција“. Секој амандман кој ќе биде објавен во службен весник ќе започне со овој дел, како заштитна клаузула, рече Жерновски.

Тој додаде дека не е коректно да се игнорираат ниту завршните одредби од договорот кој предвидува доколку не стапи во сила тој во целост и секоја негова одредба поединечно нема да имаат никакво дејство и на било кој начин да ја обврзува било која од страните.

Претпладнето, Првиот нацрт-амандман за промена на Уставот помина на седницата на оваа Комисија со десет гласови „за“ и пет против.

Со овој нацрт-амандман се предлага замена на зборот Република Македонија со Република Северна Македонија секаде во Уставот, освен во член 36 каде има историски аспект.